Δεν το πολυσκέφτηκα. Ήθελα με πούλμαν να ταξιδέψω κάπου μακριά, εξωτερικό κατά προτίμηση. Ο κουμπάρος μου είχε ήδη επισκεφθεί αρκετές φορές την Αλβανία, μεταφέροντας μου πολύ θετικές εντυπώσεις. Το ίδιο ενθαρρυντικά ήταν και τα βιντεάκια τα οποία παρακολούθησα στο διαδίκτυο. Έτσι, μαζί με τον μικρότερο γιο μου, το Σπύρο, τις μέρες του Πάσχα βρεθήκαμε στα Τίρανα. Έντεκα και μισο χρόνων ο Σπύρος τόσες και οι ώρες που μας πήρε να φτάσουμε. Ο ένας από τους δύο οδηγούς, από τη στιγμή που περάσαμε τα σύνορα, έτρεχε συχνά με ταχύτητα διπλάσια από αυτή που όριζαν τα σήματα. Ήμουν στο δεύτερη σειρά καθισμάτων στη μεριά του διαδρόμου, και έτσι είχα άμεση οπτική επαφή με το κοντέρ.
Τίρανα, λοιπόν. Οι ανισότητες πασιφανείς, αφού δίπλα σε ταχύτατα ανεγειρόμενους ουρανοξύστες (ίσως προϊόν ξεπλύματος μαύρου χρήματος, που στις δημόσιες συζητήσεις αποκρύπτεται, αντιθέτως στις κατ'ιδίαν πολλοί το παραδέχονται. Βλέπε και κείμενο "ποδηλατόδρομοι στα Τίρανα" https://www.google.com/amp/s/www.news247.gr/kosmos/ta-tirana-gemata-podi...) βρίσκονται ταπεινές γειτονιές με ασοβάτιστα σπίτια ή κοντά στα υπερπολυτελή αμάξια που συχνά παρελαύνουν στους δρόμους, σαράβαλα αυτοκίνητα ή σαράβαλα ποδήλατα αλλά και πολλοί, γεμάτοι ενέργεια πεζοί. Εγώ όμως θα επιμείνω σε κάποιες εντυπώσεις μας που αφορούν την πόλη των Τιράνων, όπως την περπατήσαμε μαζί με τον γιο μου ένα πενταήμερο. Με μία ματιά πεζή που ίσως στέκεται στην εικόνα της βιτρίνας και σε κάποιες λεπτομέρειες της.
Το κεντρικό σημείο, σημείο αναφοράς είναι η πλατεία ΣκεντέρΜπεη. Μέχρι και πριν από λίγα χρόνια τα αμάξια κινούνταν με άνεση γύρω-γύρω από μία μικρή πλατεία. Τώρα ο χώρος έχει διαμορφωθεί σε μία τεράστια πλατεία, Σύνταγμα και βάλε, αποκλεισμένη από αυτοκίνητα. Με πολλή ζωντάνια, συνεχή κίνηση ακόμη και τις μεσημεριανές ώρες με τον ήλιο, αλλά τις πολύ πρωινές, από πεζούς κάθε ηλικίας, ποδηλάτες και πατινιέρηδες, ενώ συχνά διοργανώνονται εκδηλώσεις και κάθε τόσο φυτρώνουν εξέδρες ή κιόσκια/περίπτερα. Υπάρχουν πολλά ευρύχωρα με διάφορα χρώματα καθίσματα από σκληρό πλαστικό, ενώ αυτό που μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση ότι υπήρχαν διασκορπισμένα μικρά φορητά μεταλλικά παγκάκια, τα οποία μπορείς να τα μεταφέρεις, όπου θέλεις, αναλόγως αν θέλεις να απολαύσεις τον ήλιο ή αν αναζητάς τη σκιά. Στην πλατεία δεσπόζουν τα επιβλητικά, κατασκευασμένα από το καθεστώς κτήρια που λειτουργούν τώρα το ένα ως Ιστορικό Μουσείο και το άλλο ως όπερα, ο Πύργος με το ρολόι, το Μουσουλμανικό Τέμενος και βεβαίως το άγαλμα του εθνικού ήρωα ΣκεντέρΜπεη.
Στο κέντρο της πόλης και στις κεντρικές λεωφόρους τα πεζοδρόμια είναι μεγάλα, κινείσαι με άνεση, μπορείς και μιλάς με την παρέα σου, μπορείς και στέκεσαι. Επίσης, στα φανάρια υπάρχει χρονόμετρο μετρώντας αντίστροφα πότε θα ανάψει πράσινο, αναλόγως να βιαστείς ή να πας με το πάσο σου. Εμείς συνήθως επιλέγαμε το δεύτερο. Τα πεζοδρόμια είναι χαμηλά και στις διαβάσεις, συχνά εφαρμόζουν στο οδόστρωμα, έτσι ώστε καροτσάκια και άνθρωποι με αναπηρικά αμαξίδια να διευκολύνονται. Είδα, επίσης πολύ περισσότερους ανθρώπους με αναπηρικά αμαξίδια, είτε να κινούνται ή να βρίσκονται σε καφετέριες και εστιατόρια . Ανάμεσά τους είδα και δύο παιδιά με αναπηρικά αμαξίδια, δεν θυμάμαι από πότε έχω να δω παιδί με αναπηρικό αμαξίδιο στην Αθήνα.
Πολύ θετική εντύπωση μου έκανε το γεγονός ότι οι Αλβανοί σταματούσαν στις διαβάσεις παραχωρώντας προτεραιότητα στους πεζούς, ακόμη και όταν οι λωρίδες κυκλοφορίας ήταν παραπάνω από μία, ακόμη για παράδειγμα και σε τρεις λωρίδες κυκλοφορίας. Οι πεζοί ήταν πολύ περισσότερο διεκδικητικοί, δηλαδή κατέβαζαν το πόδι τους το οδόστρωμα δηλώνοντας την επιθυμία τους να πέρασουν από την απέναντι πλευρά του δρόμου. Στη διάβαση φαινόταν ξεκάθαρα ότι έχει την προτεραιότητα ο πεζός.
Άλλο σχετικό: μία μέρα, όπως περιπλανιόμασταν στα στενά, βλέπω ένα νεαρό να τρέχει αντίθετα προς την κατεύθυνση μου, να σπριντάρει δηλαδή. Γυρίζοντας το κεφάλι, διαπίστωσα ότι δύο αστυνομικοί της δημοτικής αστυνομίας κινούνταν προς το όχημα του, το οποίο το είχε σταθμεύσει σε γωνία δρόμου, εμποδίζοντας την κίνηση των πεζών. Γενικώς ήταν εμφανής η παρουσία της δημοτικής αστυνομίας τόσο για τον έλεγχο της κίνησης των οχημάτων όσο και για την στάθμευση.
Από την άλλη δεν προλάβαινες να μετρήσεις μέχρι το 10, έβαλα μάλιστα και στοίχημα με το μικρό αρκετές φορές και το κέρδισα όλες, να μην ακούσεις κορνάρισμα. Κορνάρισμα είτε επειδή άναψε το πράσινο και μπιπ μπιπ (αυτό μου θύμισε ακριβώς το ίδιο διπλό κορνάρισμα που συνόδευε το άναμμα του πράσινου σηματοδότη, όταν είχα επισκεφτεί την Ιερουσαλήμ) αλλά και κορνάρισμα, όταν το προπορευόμενο όχημα πήγαινε αργά ή έκανε στάση. Όμως δεν υπήρχαν διενέξεις. Και, επίσης, δεν ακούσαμε κορνάρισμα το οποίο απευθυνόταν σε πεζό την ώρα που - είτε από διάβαση είτε από άλλο σημείο - προσπαθούσε να περάσει το δρόμο. Οι οδηγοί, πάντως, έδειχναν γενικώς ανυπόμονοι, γενικώς δεν κρατούσαν αποστάσεις αλλά δεν χρησιμοποιούσαν και κινητό στην οδήγηση όσο τουλάχιστον μπόρεσα να το παρατηρήσω, δεν παίρνω και όρκο.
Κυκλοφορούσαν πολλά ποδήλατα και πατίνια και υπάρχουν πολλοί ποδηλατόδρομοι διαχωρισμένοι είτε με πλαστικά κολωνάκια, είτε με πλαστικά προστατευτικά από την υπόλοιπη κυκλοφορία, ενώ στη Λεωφόρο Zogou I, η οποία βρίσκεται κοντά στο ξενοδοχείο στο οποίο καταλύσαμε, ο ποδηλατόδρομος ήταν τοποθετημένος στη μέση του δρόμου, απόλυτα όμως προστατευμένος και από τον ήλιο αλλά και από τα οχήματα. Γενικά μπορείς να κινηθείς με ταχύτητα και ασφάλεια από το βόρειο κομμάτι των Τιράνων με ποδήλατο ή πατίνι, περνώντας την δεντροσκέπαστη λεωφόρο Deshmoret e Kombit και πολύ γρήγορα να φτάσεις στο νότιο που βρίσκεται το μεγάλο Πάρκο των Τιράνων. Αυτό το πάρκο αυθόρμητα το χαρακτηρίζεις υπέροχο με το μικρό του δάσος και με πολύ ενδιαφέρουσες διαδρομές, μία μεγάλη όμορφα διαμορφωμένη παιδική χαρά με πρωτότυπα όργανα, τσιμεντένια τραπέζια για πινγκ πονγκ, λοφίσκους καλυμμένους με πράσινο τάπητα και μία τεχνητή, μεγάλη λίμνη με πάπιες. Με το Σπύρο κάναμε ένα κομμάτι της διαδρομής γύρω από τη λίμνη.
Πάρκα υπάρχουν και προς το κέντρο. Το πιο μεγάλο λέγεται Πάρκο της Νεότητας Βλέπεις εκεί οικογένειες, νέους να ξαπλώνουν στο περιποιημένο γρασίδι, ένα ρυάκι σε τσιμεντένιο αυλάκι διατρέχει το πάρκο. Μία μεγάλη όμορφη παιδική χαρά στην οποία δεσπόζει ένα ξύλινο καράβι. Επί τη ευκαιρία δεν υπάρχει πάρκο χωρίς κάποιο ενδιαφέρον γλυπτό, όχι μόνο κάποιας εμβληματικής μορφής της ιστορίας ή των γραμμάτων της Αλβανίας αλλά και με συνθέσεις πιο αφηρημένες.
Υπάρχει πολύ χρώμα σε κτήρια παλαιότερα και νεότερα, το παραδοσιακό συνδυάζεται με το μοντέρνο, βλέπεις κτίσματα από την οθωμανική περίοδο, την ιταλοκρατία και αρχιτεκτονήματα του καθεστώτος του Χότζα. Ναοί διαφορετικών θρησκειών και δογμάτων αρμονικά συνυπάρχουν, όχι μόνο οπτικά αλλά και ηχητικά. Φτάνει στα αυτιά σου η φωνή του ιμάμη και μετά από λίγο μπορεί να ακούσεις καμπάνες. Αν το θυμάμαι καλά, υπάρχει μία φράση που λέει πως η θρησκεία του Αλβανού είναι ότι είναι Αλβανός. Γενικά έχεις πολλές αφορμές, για να σταθείς και να τραβήξεις ενδιαφέρουσες φωτογραφίες. Η πόλη θεωρώ ότι έχει πολλά πράγματα να κάνεις και σε τραβάει να βγεις από το σπίτι. Κυκλοφορήσαμε και πίσω από τη βιτρίνα, γειτονιές φτωχικές με ανθρώπους, όμως που δείχνουν η προσπαθούν να δείχνουν ζωηροί και κεφάτοι. Σκουπίδια περισσότερα από όσα συναντάς στην Ελλάδα και πολλά αποτσιγάρα, όπως παρατήρησε, επειδή του έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, ο Σπύρος.
Με το Σπύρο συμφωνήσαμε να ξαναπάμε Τίρανα το αργότερο μέχρι το επόμενο καλοκαίρι και μάλιστα στο ίδιο μικρό όμορφο ξενοδοχείο με τους φιλόξενους οικοδεσπότες του.